Terugblik op de werkconferentie ‘Op weg naar impactvol afstuderen’

Door Debra Trampe

Hoe kan afstuderen bij hbo-opleidingen in het economisch domein impactvoller worden? Op dinsdag 10 mei 2022 troffen docenten, praktijkpartners, curriculumvernieuwers, onderzoekers en studenten elkaar om met deze vraag aan de slag gaan. De bijeenkomst was als member check onderdeel van het onderzoek in het project ‘Impactvol Afstuderen’. Dat betekent concreet dat de tot nu toe opgedane kennis gecheckt werd op herkenbaarheid, volledigheid en bruikbaarheid. Deze aanpak helpt ons om verschillende typen afstudeertrajecten te ontwerpen die impact hebben op zowel onderwijs, beroepspraktijk, als onderzoek. Onder leiding van Tonnie van der Zouwen (Avans Hogeschool) werd het een actieve en inspirerende dag, ook vanwege de verschillende interactieve werkvormen. Daar straks meer over, eerst wat achtergrond van het project.

Waarom het project ‘Impactvol Afstuderen’?

Het onderzoeksteam, v.l.n.r. Sandra Doeze Jager, Tonnie van der Zouwen, Lisette Munneke, Pieter Schilder, Debra Trampe, Els van der Pool, Nanda Olde. Paula Zweekhorst ontbreekt op de foto. Op de achtgrond de tabellen van de scenario’s.

Idealiter voegt het afstuderen waarde toe voor àlle stakeholders: studenten, de praktijk, opleidingen en onderzoek. Maar dat is nog lang niet altijd het geval. Daarom werken drie lectoraten uit het economisch domein samen: Lisette Munneke en Pieter Schilder van het Lectoraat Onderzoekend Vermogen van de HU, Tonnie van der Zouwen, Sandra Doeze en Paula Zweekhorst van het Lectoraat Sustainable Working & Organising van Avans, en ten slotte Els van der Pool, Nanda Olde en Debra Trampe van het Lectoraat Human Communication Development van de HAN. Zij bundelen de krachten in het door NRO gefinancierde project ‘Impactvol Afstuderen’.

Opbrengsten tot nu toe

Aan de start van het project zijn de verschillende stakeholders geïnterviewd. Voor een geselecteerd aantal opleidingen in het economisch domein hebben het afstudeertraject onder de loep genomen. Daarnaast hebben we gesproken met verschillende betrokkenen: afstudeercoördinatoren, alumni, praktijkbegeleiders en docentbegeleiders. Hoe krijgt het afstuderen op dit moment vorm? In hoeverre wordt het huidige afstuderen gedragen wordt door andere belanghebbenden? Welke wensen voor vernieuwing leven er? Ook gaven lectoren hun kijk op de rol die het afstuderen kan spelen in kennisontwikkeling binnen het economisch domein. De resultaten zijn voorgelegd aan de verschillende stakeholders en verdiept tijdens een werkconferentie in 2020. Over de opbrengst daarvan lees je hier meer.

Het afgelopen jaar hebben we gewerkt aan het valideren van de bevindingen op grotere schaal. Via een online vragenlijst hebben we grotere groepen stakeholders vergelijkbare vragen gesteld over het afstuderen. Ook hebben we hulpmiddelen ontwikkeld en getest om te ondersteunen bij het ontwikkelen van nieuwe trajecten en de uitvoering daarvan. Deze elementen stonden centraal tijdens de werkconferentie op 10 mei 2022.

Drie werkronden

In drie werkronden legden we de resultaten voor aan de aanwezige stakeholders. We maakten groepen met zoveel mogelijk verschillende typen stakeholders, zodat binnen elke groep zoveel mogelijk verschillende perspectieven vertegenwoordigd waren (docenten, praktijkpartners, curriculumvernieuwers, onderzoekers en studenten).

In de eerste werkronde stonden de uitkomsten van de online vragenlijst centraal. Na een korte presentatie door Debra Trampe (HAN) bespraken de verschillende tafelgroepen de uitkomsten van de vragenlijsten. Zijn de resultaten herkenbaar? Welke vragen roepen ze op? Wat wil je het onderzoeksteam meegeven? De plenaire nabespreking leverde veel waardevolle informatie op.

Deelnemers proberen het Impact Canvas uit voor een concrete opleiding.

In de tweede ronde stonden de scenario’s voor impactvolle afstudeertrajecten centraal. In deze ronde kijken we op macroniveau, naar het hele veld van afstudeertrajecten. De scenario’s zijn gebaseerd op de uitkomsten van de eerdere werkconferentie en op inspirerende voorbeelden. De stakeholders evalueerden de verschillende onderdelen van de scenario’s. Zo ontstond inzicht in welke onderdelen en welke afstudeerscenario’s deelnemers vooral de voorkeur aan geven. En ook of verschillende stakeholdersgroepen daarin van elkaar verschillen.

In de derde werkronde keken we eerst naar het mesoniveau, naar een specifieke opleiding. Daarin stond het Impact Canvas centraal, een hulpmiddel om voorafgaand aan een ontwikkeltraject met verschillende stakeholders te praten over de impact die een afstudeertraject kan maken voor die verschillende stakeholders. Daarna kwam in deze ronde ook het microniveau, een concreet afstudeertraject, aan bod. Hiervoor lichtte Nanda Olde (HAN) de nieuw ontwikkelde gesprekstool toe. Deze tool is bedoeld voor een startgesprek aan het begin van een afstudeertraject. Daarmee brengen student, docent en praktijkbegeleider in kaart welke prioriteiten zij hebben, welke sterkten en zwakten zij inbrengen en wie welke rollen vervult. Ook op deze tool gaven de aanwezige stakeholders hun reactie aan het onderzoeksteam.

De betrokkenheid en constructief-kritische bijdragen van de aanwezige stakeholders helpen ons heel erg in het zetten van vervolgstappen. De oogst van deze vruchtbare werkconferentie delen we binnenkort, onder andere via www.impactvolafstuderen.nl.