Impactvol afstuderen in het hbo, hoe geef je dat vorm?
Vanuit drie lectoraten zijn we, #Lisette Munneke en #Daan Andriessen (HU), #Tonnie van der Zouwen (Avans) en Els van der Pool (HAN), gestart met het project impactvol afstuderen. Daarin staat de vraag centraal: hoe richt je een afstudeertraject zo in dat alle betrokkenen er zoveel mogelijk profijt van hebben?
Ben je praktijkcoördinator, afstudeerbegeleider of op een andere manier betrokken bij afstudeertrajecten en wil je meer weten of meedoen met dit onderzoek? Lees dan dit blog volg het Twitteraccount @impactvol.
Wat gaan we doen? Cases onderzoeken, survey uitzetten en scenario’s ontwikkelen
Samen met hbo-opleidingen uit het economisch domein, bedrijven, onderzoekers en studenten gaan we scenario’s ontwerpen voor afstudeertrajecten die (nog) meer impact hebben voor alle betrokkenen. Met die scenario’s willen we opleidingen een handreiking bieden voor een passende inrichting van een impactvol afstudeertraject.
Waarom? 30.000 kansen
Jaarlijks zijn er meer dan 30.000 hbo-studenten die een afstudeerproject doen bij een organisatie in het economisch domein, bijvoorbeeld vanuit de opleidingen accountancy, recht, hrm, communicatie. In een afstudeertraject komen als het ware drie werelden bij elkaar: onderwijs, organisaties uit de beroepspraktijk en onderzoek. Studenten zijn degenen die in hun projecten de grenzen tussen de drie werelden kunnen doorbreken. Ze staan in het hart van de kennisdriehoek (zie figuur 1). Daarmee doet zich de kans voor om samen -onderwijs, onderzoek en praktijk- complexe praktijkproblemen aan te pakken, met lange termijn oplossingen én nieuwe kennis.
Waarom is het lastig? Verschillende werelden, verschillende wensen en (on)mogelijkheden
Veel opleidingen zijn zich bewust van die kansen maar worstelen begrijpelijk met de vraag: hoe geef je dat afstudeertraject dan zodanig vorm dat het die optimale impact heeft? De drie werelden brengen immers hun eigen wensen en (on)mogelijkheden met zich mee.
Vaak is een sterke focus op het doen van een onderzoek tijdens het afstuderen, uitmondend in een onderzoeks- of adviesrapport. Maar dat sluit niet altijd aan bij de behoefte van de opdrachtgever, die soms liever een ander beroepsproduct ontvangt. Tegelijkertijd leeft aan de onderwijskant de vraag of eindkwalificaties alleen en voldoende getoetst kunnen worden met een afstudeeronderzoek. En aan de kant van de studenten blijkt dat het zelfstandig uitvoeren van een onderzoek een lastige hobbel kan zijn met risico op studievertraging.
Hoe gaan we te werk? Kennis-maken
We gaan een aantal verdiepende casestudies uitvoeren en zetten daarna een verbredende enquête uit. Zo krijgen we zicht op wat er al gebeurt bij opleidingen in het land en wat daarin de kritische succesfactoren zijn. Parallel, gaan we in een aantal co-creatieve bijeenkomsten aan de slag met alle betrokkenen om op basis van de opgedane inzichten scenario’s op te stellen.
Welke doelen hebben we met het project? Kennis-, maak-, systeem- en leerdoel
Het kennisdoel: We willen inzicht krijgen in de bestaande patronen en dynamieken van het afstuderen in het economisch domein. Veel opleidingen zijn bezig met het doorontwikkelen van het afstudeertraject. Daar willen we zo goed mogelijk een beeld bij hebben. Dat doen we op basis van een aantal casestudies en een survey.
Het maakdoel: We willen scenario’s ontwikkelen voor afstudeertrajecten die optimale toegevoegde waarde hebben op de ontwikkeling van studenten, onderwijs, onderzoek en organisaties. Dat doen we op basis van een aantal co-creatieve bijeenkomsten met betrokkenen uit alle drie de werelden.
Het systeemdoel: We willen nieuwe kennis vastleggen en delen voor verdere ontwikkeling van het afstuderen in het ‘onderwijssysteem’. Dat doen we in de vorm van praktische tools en leerstructuren.
Het leerdoel: We willen samen met deelnemers aan het project leren. Dat doen we door een ontwikkelgerichte aanpak te hanteren waardoor meedoen betekent leren on the spot.
Wat is het tijdpad?
De voorbereidingen voor de casestudies zijn in volle gang. We starten daar in september mee. De co-creatieve sessies vinden later dit najaar plaats. De enquête staat gepland voor eind volgend jaar.
Meer weten of mee doen?
Het project wordt mede mogelijk gemaakt door subsidie van NRO (Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek). Vanuit de sectorraad van het economisch domein is Paul Ganzeboom betrokken. Wil je meer weten van dit project of mee doen met een van de bijeenkomsten of een case-study, neem dan contact op met Lisette.Munneke@hu.nl, A.vanderZouwen@Avans.nl of Els.vanderPool@han.nl.
Wat bedoelen jullie met ‘impact’? Volgens mij moet dat zich richten op het doel van de opdracht/praktijkonderzoek. Je hebt dus impact als je in de praktijk iets hebt verandert dat in het verlengde ligt van je praktijkopdracht. Dat kan variëren van mensen die je hebt laten nadenken tot mensen of organisaties waar iets echt en blijvend is veranderd. In dat verband heb ik een onderzoek gedaan a.d.h.v. 25 scripties, waaruit bleek dat studenten stoppen bij het geven van advies (soms nog een slecht advies ook), dus niet veel impact hadden. Daarnaast start in september met het Amphia ziekenhuis een programma dat De Werkvereenvoudigers heet: studenten die daadwerkelijk het werk gaan vereenvoudigen!
Kom ik terug op mijn vraag: zien jullie impact ook op deze manier?
Dag Ton, dank je voor je reactie en de link naar jullie onderzoek. Een advies achter laten is inderdaad meestal niet voldoende om waarde toe te voegen. Wij zijn op zoek naar manieren die iets teweeg brengen. We zijn benieuwd naar jullie bevindingen.
Dag Ton,
Het project heeft als titel ‘impactvol’. Wat we bedoelen is ‘doorwerking’ zoals Daan Andriessen dat op dit moment onderzoekt. Doorwerking gaat inderdaad precies om wat jij beschrijft: hoe heb je met het doen van onderzoek invloed op de praktijk op zo’n manier dat er echt iets in gang/beweging wordt gezet. Hoe kun je met onderzoek naast een kennisdoel ook tegelijkertijd een verandering, professionalisering of product in de praktijk tot stand brengen? Het gaat in ons project dus om de vraag hoe studenten tijdens hun afstuderen doorwerking kunnen hebben in de praktijk en op welke manier onderzoekend vermogen/onderzoek daar aan bij kan dragen ipv dat ze met name onderzoek aan het doen zijn waar aanbevelingen voor die praktijk uit voort komen.
Ik vind je onderzoek zeer interessant. Is daar al iets over te lezen?
Groeten,
Lisette
Interessant en zeer zinvol project.
Ik werk graag mee aan een case study met name vanuit de Engelstalige opleidingen Finance & Control en Logistics Management.
Boog op ruim 30 jaar ervaring als begeleider van afstudeerprojecten bij het heao c.q. heo
Ik mocht in het verleden onderzoek over stages en afstuderen bij het lectoraat logistiek en allianties van de han
Hallo,
Vanuit de bachelor Learning & Development in organisations (HAN) zijn we geïnteresseerd in mogelijke deelname aan dit onderzoek. Voor onze Proeve van Bekwaamheid voeren studenten een project uit in een organisatie. Zo’n project mondt uit in een beroepsproduct (ontwerp van een leerinterventie, evaluatie van activiteiten, advies m.b.t. een vraagstuk rond leren en ontwikkelen, leerbeleid). Onderzoek maakt altijd deel uit van de Proeve, maar wel in dienst van het komen tot een zinvol beroepsproduct. We willen onze ervaringen graag delen en zijn nieuwsgierig naar andere Proeve-vormen, naar manieren vaker actie-onderzoek in te zetten en naar manieren om beter te koppelen met lectoraten.
Els, collega Marlo Kengen belt je om te kijken hoe we elkaar kunnen vinden.