Focus op duurzame waardecreatie voor de beroepspraktijk, niet op scripties
Door Anke van Lokven, ontwikkelaar afstudeerprogramma en voormalig afstudeercoördinator bij de opleiding Business Innovation van Avans Hogeschool te ‘s-Hertogenbosch
Hoe het begon: Een nieuw afstudeerprogramma ontwerpen met studenten, docenten en praktijkpartners
In 2018 zijn we bij de opleiding Business Innovation van Avans Hogeschool gestart met de ontwikkeling van een nieuw afstudeerprogramma. Dit in aansluiting op de curriculumvernieuwing waar in het studiejaar 2016/2017 mee was begonnen. Business Innovation had een nieuwe stam gevormd met de zusteropleiding bij Hogeschool Inholland en samen hebben we een nieuw beroepsprofiel ontwikkeld. Daarin is de rol van de business innovator scherpgesteld en zijn vijf centrale beroepsopdrachten gedefinieerd als basis voor het te ontwikkelen afstudeerprogramma.
Focus op innovatie van de praktijk, niet op scripties
We hebben het afstudeerprogramma in cocreatie met werkveld, alumni, studenten en docenten ontwikkeld. Zo zijn er brainstormsessies gehouden waarin het werkveld actief meedacht over mogelijke beroepsproducten en de vorm waarin deze in de praktijk opgeleverd konden worden. Dat gaf enorm veel inzicht. En een scriptie hoorde hier niet bij.
Een knip in het traject met een tussentijdse beoordeling
Studenten gaven aan dat zij vaak te lang bleven hangen in het onderzoeksdeel van het afstuderen, waarbij zij tot het einde nog onzeker konden zijn over hun scriptie, omdat de beoordeling ook pas aan het einde gegeven werd. Dit heeft ertoe geleid dat er halverwege “een knip” in het afstudeertraject is opgenomen, waar studenten hun onderzoeksdeel al kunnen afronden. Dat idee hebben ze zelf aangedragen en bleek een gouden greep te zijn. Voortaan kunnen zij meer de focus leggen op het innovatieontwerp, waar de basis voor duurzame waardecreatie voor de praktijk wordt gelegd.
Beoordeling is meer holistisch
Docenten gaven aan de beoordeling van het afstuderen soms lastig te vinden. Het beoordelingsformulier van het oude afstuderen was door één docent ontwikkeld en bestond uit een grote reeks aan beoordelingscriteria die op verschillende manieren geïnterpreteerd werden. Bij de ontwikkeling van het nieuwe afstudeerprogramma is het voltallige docententeam betrokken geweest bij het vaststellen van het eindniveau en de bijbehorende beoordelingscriteria. Daardoor kon de beoordeling meer holistisch van aard zijn, waar veel meer uitgegaan wordt van de professionaliteit van de docent als beoordelaar. Doordat er bij de beoordeling van de vijf beroepsproducten veel ogen zijn betrokken (docenten 3x, extern deskundigen (3x) en de bedrijfsmentor 1x) is de betrouwbaarheid van de beoordeling hoog.
En zo ontstonden er geleidelijk aan de contouren van een nieuw afstudeerprogramma, waar vanaf het begin af aan enthousiasme en draagvlak voor was.
Een nieuw avontuur, met een eindexpositie van werkende innovaties
Voorjaar 2019 was het zover; maar liefst 96 business innovators in de dop startten met het nieuwe afstudeerprogramma. Gedurende een semester moesten zij aan een innovatieopdracht werken en vijf beroepsproducten opleveren. Het eerste al in week 3, na een pressure-cooker dag. Gelukkig bleek dat de meeste studenten een snelle start konden maken. Zij kregen aan het einde van de dag hun beoordeling en konden direct verder aan de slag. Halverwege het afstudeertraject zat de “knip” in het afstudeertraject met een beoordeling. Een klein aantal studenten moest stoppen bij het tweede beroepsproduct. De rest van de studenten slaagden wel en waren enorm blij en opgelucht nu verder te kunnen gaan met het innovatieontwerp. Doordat dit gedeelte eerder in het traject opgestart kon worden, werden er ook meer complete innovaties opgeleverd met bijbehorende realisatiestrategie. En dit was te zien! Tijdens de eindexpositie mochten alle studenten hun innovaties presenteren in de factory van de opleiding Business Innovation. Een enorme variatie aan innovaties konden bekeken worden en extern deskundigen, docenten en andere bezoekers waren erg enthousiast.
Positieve resultaten
Na het eerste nieuwe afstudeersemester bleek uit evaluaties dat er ook echt opvolging gegeven is aan het werk van studenten;
“Ondanks de lastige opdracht is er een bruikbare innovatie opgeleverd. We hopen hier op niet al te lange termijn verdere invulling aan te kunnen geven om het ook daadwerkelijk in gebruik te nemen.”
“Wij zijn erg blij met het werk van de student; dit is zeer vernieuwend binnen onze branche en gaat ons veel omzet brengen.”
Daarnaast zijn er meer studenten geslaagd tijdens het nieuwe afstudeerprogramma dan bij het oude afstudeerprogramma. Dat komt mede doordat zij tijdens het afstudeertraject al de mogelijkheid hebben om te herkansen. Er is veel meer zicht op de ontwikkeling die de student doormaakt. Studenten vinden het zelf ook fijn dat er tussentijds al beoordelingen worden gegeven. Het geeft hen meer zekerheid dat ze op de goede weg zijn. Hieronder een voorbeeld van een zelfverzekerde student tijdens de expositie.
Het vervolg: Verdere flexibilisering
Het afstudeertraject loopt nu een paar jaar. Door de positieve resultaten is er inmiddels veel vraag gekomen vanuit andere opleidingen of we willen mee te denken met vernieuwingen in de afstudeerprogramma’s. Een voorbeeld daarvan is de Defensie Academy, die ook de omslag hebben gemaakt naar het werken met beroepsproducten.
Uiteraard hebben we ook de nodige aanscherpingen gedaan. Zo kijken we extra goed naar hoe studenten kunnen deelnemen aan het afstudeerprogramma en wanneer zij kunnen instromen. Dat kan gedurende verschillende momenten tijdens het schooljaar. Studenten kunnen starten met een opdracht bij een organisatie (challenge), maar ook vanuit hun eigen bedrijf met bijbehorende innovatieopdracht. Verder denken we na over interdisciplinair afstuderen en afstuderen met een meer hybride vorm, bijvoorbeeld in innovatiehubs in een regiobroedplaats. Daarnaast heeft de coronaperiode ons geleerd dat het afstudeertraject nog meer blended neergezet kan worden. Ook deze learnings nemen we mee. Zo ontwikkelen we steeds nieuwe vormen van afstuderen, met het streven naar duurzame waardecreatie voor alle betrokken partijen in ons achterhoofd.
